Mô hình tam giác là gì? Hướng dẫn giao dịch với mô hình tam giác

Mô hình giá tam giác (Triangle patterns) là một trong những mô hình giá có nhiều hình thái khác nhau trong biểu đồ giá với những tín hiệu xu hướng giá tương ứng. Nhận dạng chính xác và áp dụng hiệu quả mô hình tam giác có thể đem lại lợi nhuận đáng kể cho trader.

Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu chi tiết về mô hình giá tam giác, cách áp dụng và nhận diện mô hình này để đưa ra quyết định đầu tư hiệu quả.

Mô hình giá tam giác (triangle pattern) trong giao dịch tài chính là một mô hình kỹ thuật thường xuất hiện khi giá sản phẩm dao động ở mức độ hẹp dần và càng ngày càng gần tới một điểm hội tụ giữa giá mua và giá bán.

Cấu tạo:

Mô hình tam giác được tạo thành bởi hai đường xu hướng hội tụ với nhau tại một điểm khi mô hình hoàn thành.

- Đường xu hướng trên (Upper trendline là đường thẳng nối các điểm cao nhất của biểu đồ giá và trở thành đường kháng cự.

- Đường xu hướng dưới (Lower trendline) là đường thẳng nối các điểm thấp nhất của biểu đồ giá, tạo thành đường hỗ trợ.

- Điểm hội tụ (Apex) là điểm nơi hai đường chéo giao nhau để tạo thành hình dạng tam giác.

Đặc điểm: 

- Mô hình giá tam giác được xem là một mô hình giá tiếp diễn, vì giá tiếp tục dao động theo xu hướng trước đó cho đến khi mô hình hoàn thành. Trong đó biên động dao động ngày càng hẹp dần và khi hội tụ tại một điểm thì khả năng giá sẽ phá vỡ mô hình.

- Khi giá phá vỡ mô hình tam giác là tín hiệu cho thấy xu hướng sắp thay đổi. Nếu giá phá vỡ từ trên xuống thì đó là tín hiệu giảm, còn nếu giá phá vỡ từ dưới lên thì đó là tín hiệu tăng.

- Mô hình tam giác có thể hình thành trong tất cả các khung thời gian và thời gian hình thành theo khung thời gian ngày có thể ngắn đến 02 tuần hoặc dài đến trên 03 tháng.

- Độ tin cậy của mô hình phụ thuộc vào mức độ rõ ràng của hình dạng tam giác. Mô hình sẽ trở nên rõ ràng và đáng tin cậy hơn nếu đường xu hướng trên và đường xu hướng chạy qua ít nhất hai điểm đỉnh hoặc đáy giá.Ngoài ra, mô hình tam giác có độ tin cậy cao hơn trong dài hạn so với ngắn hạn.

Trong phần tiếp theo của bài viết chúng ta sẽ tìm hiểu chi tiết hơn về phân loại của mô hình tam giác.

Mô hình tam giác được chia làm 03 dạng chính, bao gồm: 

#2.1 Mô hình tam giác tăng (Ascending triangle)

Mô hình tam giác tăng được tạo thành với các đỉnh giá tương đối bằng nhau hay đường xu hướng phía trên gần như một đường nằm ngang, đường xu hướng phía dưới dốc dần lên nối các đáy cao dần.

Xu hướng này có thể xuất hiện tại cả xu hướng tăng hoặc xu hướng giảm của sản phẩm. Khi giá phá vỡ đường xu hướng phía trên cho tín hiệu xu hướng tăng, còn phá vỡ đường xu hướng phía dưới thì cho tín hiệu xu hướng giảm. 

Tâm lý trader:

Trong mô hình tam giác tăng, bên mua lặp lại quá trình đẩy giá lên cao cho đến khi giá chạm đường kháng cự (đường trendline trên), tại đó áp lực bán mạnh lên đẩy giá xuống. Tuy nhiên, khi giá giảm xuống từ mức kháng cự, người mua bắt đầu thể hiện quyết tâm dành ưu thế bằng cách để giá điều chỉnh giảm không được thấp mức trước đó. Nói cách khác, đường xu hướng dưới dốc lên tạo thành tam giác, đóng vai trò hỗ trợ - mức mà người mua ngăn giá giảm xuống thấp hơn nữa.

Sau một thời gian giằng co, mức giá dao dộng hẹp dần và hai đường trendline hội tụ lại, lực mua bán dần cân bằng. Điều này cũng thể hiện tâm lý lưỡng lự của nhà đầu tư khi không thực sự muốn giành thị trường. Nếu quyết tâm bên nào lớn hơn, chủ động phá vỡ đường trendline trước có thể tạo đà cho xu hướng rõ ràng sau đó.

#2.2 Mô hình tam giác giảm (Descending triangle)

Mô hình tam giác tăng được tạo thành với các đáy giá tương đối bằng nhau hay đường xu hướng phía dưới gần như một đường nằm ngang, đường xu hướng phía trên dốc dần xuống nối các đỉnh thấp dần.

Cũng giống như mô hình tam giác giảm, xu hướng này có thể xuất hiện tại cả xu hướng tăng hoặc xu hướng giảm của sản phẩm và khi giá phá vỡ đường trendline trên tạo tín hiệu xu hướng tăng, còn giá phá vỡ đường trendline dưới thì tạo tín hiệu xu hướng giảm.  

Biểu đồ giá Bitcoin Cash (Nguồn: Mitrade)

Tâm lý trader:

Ngược lại với tâm lý tại mô hình tam giác tăng, thì trong mô hình tam giác giảm, bên bán lặp lại quá trình đẩy giá xuống cho đến khi chạm đường hỗ trợ thì bên mua tham gia vào để đẩy giá lên. Tuy nhiên, bên bán thể hiện ưu thế với việc để giá không tăng lên cao hơn mức trước đó, tạo thành một đường xu hướng dốc xuống, đóng vai trò kháng cự - mức mà bên mua ngăn giá tăng cao hơn nữa.

#2.3 Mô hình tam giác cân (Symmetrical triangle)

Mô hình tam giác cân được tạo thành với các đỉnh thấp dần tạo thành một đường xu hướng trên dốc xuống và các đáy cao dần tạo thành một đường xu hướng dưới hướng lên. Mô hình tạo thành một xu hướng đi ngang với biên độ hẹp dần cho đến khi hai đường trendline hội tụ lại.

Biểu đồ giá cặp ngoại tệ GBP/CAD (Nguồn: Mitrade)

Tâm lý trader:

Mô hình tam giác cân thể hiện sự giằng co giữa hai bên mua và bán. Bên mua liên tục đẩy giá lên và quyết tâm để mức giá sau cao hơn mức giá trước đó, trong khi đó bên mua lại quyết tâm đẩy giá xuống và để mức giá sau thấp hơn mức giá trước đó.

Sau thời gian dài giằng co, hai bên bắt đầu thể hiện tâm lý lo ngại và về khả năng đảo chiều xu hướng, ngoài ra là tâm lý chờ đợi về giá bứt phá khỏi đường trendline. 

Để giao dịch với mô hình tam giác, trader có thể thực hiện theo các bước sau:

• Bước 1: Xác định mô hình tam giác

• Bước 2: Xác định mức giá kháng cự (đường trendline trên) và mức giá hỗ trợ (đường trendline dưới)

• Bước 3: Xác định điểm chặn lỗ và kỳ vọng lợi nhuận sau đó mở vị thế giao dịch.

Với mỗi mô hình tam giác, trader có thể mở vị thế giao dịch tương ứng:

#3.1 Giao dịch với mô hình tam giác tăng

Giá phá vỡ theo xu hướng giảm

Biểu đồ giá cà phê (Nguồn: Mitrade)

-        Đối với mô hình tam giác tăng và giá phá vỡ đường trendline dưới thì trader sẽ mở vị thế bán. Trader có thể mở bán ngay sau phiên đóng cửa giảm thứ nhất phá vỡ đường trendline hoặc phiên đóng cửa giảm điểm thứ 2.

-        Điểm chặn lỗ là đường kháng cự hay trendline phía trên.

-        Kỳ vọng lợi nhuận thông thường có thể tính bằng chiều cao của tam giác tính từ đỉnh giá đầu tiên đường trendline trên đi qua, kéo xuống đường trendline dưới.

Ví dụ như biểu đồ giá cà phê phía trên, trader có thể mở bán ở mức 167,77 USD, chặn lỗ tại mức 175,43 USD và chốt lời tại mức 148,15 USD.

Giá phá vớ theo xu hướng tăng

Biểu đồ giá cặp ngoại hối USD/JPY (Nguồn: Mitrade)

-        Đối với mô hình tam giác tăng và giá phá vỡ đường trendline trên thì trader sẽ mở vị thế mua. Trader có thể mở mua ngay sau phiên đóng cửa tăng thứ nhất phá vỡ đường trendline hoặc phiên đóng cửa tăng điểm thứ 2.

-        Điểm chặn lỗ là đường kháng cự hay trendline phía trên.

-        Kỳ vọng lợi nhuận thông thường có thể tính bằng chiều cao của tam giác tính từ đáy giá đầu tiên đường trendline dưới đi qua, kéo lên đường trendline trên.

Ví dụ như biểu đồ giá cặp ngoại hối USD/JPY phía trên, trader có thể mở mua ở mức 117,262 USD, chặn lỗ tại mức 116,072 USD và chốt lời tại mức 120,156 USD.

#3.2 Giao dịch với mô hình tam giác giảm

Giá phá vỡ theo xu hướng giảm

Biểu đồ giá BNB coin (Nguồn: Mitrade)

-        Đối với mô hình tam giác giảm và giá phá vỡ đường trendline dưới thì trader sẽ mở vị thế bán. Trader có thể mở bán ngay sau phiên đóng cửa giảm thứ nhất phá vỡ đường trendline hoặc phiên đóng cửa giảm điểm thứ 2.

-        Điểm chặn lỗ là đường kháng cự hay trendline phía dưới.

-        Kỳ vọng lợi nhuận thông thường có thể tính bằng chiều cao của tam giác tính từ đỉnh giá đầu tiên đường trendline trên đi qua, kéo vuông góc xuống đường trendline dưới.

Ví dụ như biểu đồ giá token BNB phía trên, trader có thể mở bán ở mức 297,5 USD, chặn lỗ tại mức 302,1 USD và chốt lời tại mức 274,5 USD.

Giá phá vỡ theo xu hướng tăng

Biểu đồ giá đồng (Nguồn: Mitrade)

-        Đối với mô hình tam giác giảm và giá phá vỡ đường trendline dưới thì trader sẽ mở vị thế mua. Trader có thể mở mua ngay sau phiên đóng cửa tăng thứ nhất phá vỡ đường trendline hoặc phiên đóng cửa tăng điểm thứ 2.

-        Điểm chặn lỗ là đường kháng cự hay trendline phía dưới.

-        Kỳ vọng lợi nhuận thông thường có thể tính bằng chiều cao của tam giác tính từ đáy giá đầu tiên đường trendline dưới đi qua, kéo lên đường trendline trên.

Ví dụ như biểu đồ giá đồng phía trên, trader có thể mở mua ở mức 8512,7 USD, chặn lỗ tại mức 8218,5 USD và chốt lời tại mức 8943,6 USD.

#3.2 Giao dịch với mô hình tam giác cân

Giá phá vỡ theo xu hướng giảm

Biểu đồ cặp ngoại hối GBP/CAD (Nguồn: Mitrade)

-        Đối với mô hình tam giác cân và giá phá vỡ đường trendline dưới thì trader sẽ mở vị thế bán. Trader có thể mở bán ngay sau phiên đóng cửa giảm thứ nhất phá vỡ đường trendline hoặc phiên đóng cửa giảm điểm thứ 2.

-        Điểm chặn lỗ trader có thể lựa chọn là điểm hội giữa 02 đường trendline.

-        Kỳ vọng lợi nhuận thông thường có thể tính bằng chiều cao từ điểm đỉnh đầu tiên mà đường trendline trên đi qua kéo xuống đường trendline dưới.

Ví dụ như biểu đồ giá cặp ngoại hối GBP/CAD phía trên, trader có thể mở bán ở mức  1,64937 USD, chặn lỗ tại mức 1,65454 USD và chốt lời tại mức 1,61728 USD.

Giá phá vỡ theo xu hướng tăng 

Biều đồ cổ phiếu Tesla (Nguồn: Mitrade)

-        Đối với mô hình tam giác cân và giá phá vỡ đường trendline trên thì trader sẽ mở vị thế mua. Trader có thể mở mua ngay sau phiên đóng cửa tăng thứ nhất phá vỡ đường trendline hoặc phiên đóng cửa tăng điểm thứ 2.

-        Điểm chặn lỗ trader có thể lựa chọn là điểm hội giữa 02 đường trendline.

-        Kỳ vọng lợi nhuận thông thường có thể tính bằng chiều cao từ điểm đáy đầu tiên mà đường trendline dưới đi qua kéo xuống đường trendline trên.

Ví dụ như biểu đồ cổ phiếu Tesla phía trên, trader có thể mở mua ở mức 257,43 USD, chặn lỗ tại mức 241,13 USD và chốt lời tại mức 305,82 USD.

Trên đây là các cách giao dịch phổ biến với mô hình tam giác, tuy nhiên trong quá trình sử dụng và phân tích những mô hình này, trader cần lưu ý các điểm hạn chế và ứng biến linh hoạt theo xu hướng thị trường. Những nội dung này sẽ được chi tiết trong phần tiết theo của bài viết.

Giống như với bất kỳ mô hình giá nào trong giao dịch tài chính, bạn cần phải lưu ý một số điểm quan trọng sau đây khi sử dụng mô hình giá tam giác:

• - Xác định đúng hướng tam giác: Cần phải xác định đúng hướng của tam giác (tăng hay giảm) trước khi đưa ra quyết định giao dịch.

  
  

• - Xác định đúng thời điểm giao dịch: Mô hình giá tam giác là mô hình tiếp diễn và có thể phá vỡ đường trendline theo cả 02 hướng nên trader cần chờ đợi mô hình xác nhận và tín hiệu xu hướng rõ ràng để giao dịch.

  
  

• - Xác định mức lợi nhuận : Để tính toán được mức giá lợi nhuận, trader có thể đo các độ cao tam giác với các đường xu hướng và điểm đỉnh/ điểm đáy và đường trendline đi qua. Tuy nhiên, trong thực tế, xu hướng có thể thay đổi bất cứ lúc nào. Trader có thể lựa chọn mức chốt lời theo kỳ vọng bản thân hoặc khi có dấu hiệu đảo chiều thì nên chốt lời luôn.

  
  

• - Xác định mức chặn lỗ: Trong mô hình giá tam giác sau khi phá vỡ đường trendline, giá vẫn có thể có những điều chỉnh ngắn hạn trong một vài phiên trở lại vùng giá trong tam giác trước khi thể hiện rõ xu hướng. Chính vì vậy trader có thể lựa chọn mức chặn lỗ theo gợi ý trong mục 03 hoặc thấp hơn một vài giá theo mức độ chịu đừng rủi ro của bản thân.

  
  

• - Kết hợp với các yếu tố cơ bản và chỉ báo kỹ thuật khác: Việc kết hợp với các yếu tố cơ bản như phân tích thị trường, kinh tế, chính trị… và các chỉ báo kỹ thuật khác như MACD, RSI, MA… sẽ giúp trader đưa ra nhận định hiệu quả hơn.

Những lưu ý trên giúp trader sử dụng mô hình giá tam giác hiệu quả hơn trong giao dịch tài chính.

Như vậy, mô hình giá tam giác là một công cụ phân tích kỹ thuật hiệu quả trong giao dịch tài chính. Nó có thể giúp nhà đầu tư xác định được xu hướng giá của sản phẩm trong tương lai, từ đó đưa ra quyết định giao dịch phù hợp.

Tuy nhiên, với những diễn biến đa dạng xu hướng giá sau khi phá vỡ mô hình, trader cần phải có những lựa chọn giao dịch tương ứng.

• Kênh xu hướng/Kênh giá (Price channel) là gì?

• Đường Trendline là gì và cách vẽ Trendline
  

• Đường EMA là gì? Giải thích về đường trung bình động hàm mũ (EMA)

• Tổng hợp các đường MA (Moving Average)

• Đường MAE là gì? Cách sử dụng đường trung bình Envelopes (MAE)
  

• Đường SMA là gì? Giải thích về đường trung bình động đơn giản(SMA)

• Ý nghĩa & Ví dụ của chỉ báo MACD trong giao dịch đầu tư tài chính
  

• MACD là gì và Đường MACD hoạt động như thế nào?