Play to Earn (P2E) là gì? Giải mã cho cơn sốt Play to Earn

Play to Earn(P2E) - Người chơi vừa có thể chơi game nhưng đồng thời vẫn có thể kiếm được tiền trong quá trình chơi game đó. 

Với việc người chơi có thể chia sẻ giá trị thời gian chơi game của họ, tiềm năng của Play to Earn là vô hạn. Và NFT hay tiền điện tử là những công cụ mạnh mẽ có thể mang đến cơ hội cho hình thức mới này.

Thuật ngữ Play to Earn (viết tắt là P2E) dịch ra tiếng Việt là chơi để kiếm tiền. Đây là một phân khúc hoặc danh mục trò chơi được phát triển dựa trên blockchain. Với P2E, ngoài việc được trải nghiệm nhiều tựa game khác nhau, người chơi còn có cơ hội nhận được các tài sản trong chính những tựa game đó dưới dạng mã thông báo (token) hoặc các NFT (non-fungible token). 

Play to Earn được xem như là khởi đầu cho mô hình kiếm tiền điện tử từ các tựa game blockchain. Trong các tựa game đó, người chơi có thể nắm giữ các tài sản có giá trị tiềm năng. Đó có thể là bất cứ thứ gì như một hình đại diện, quần áo, đôi giày hay bộ sưu tập thẻ nhân vật… Giá trị của những tài sản này sẽ phụ thuộc vào số lượng người chơi có trên nền tảng cũng như mức độ tương tác của họ. 

Điểm khác biệt lớn nhất so với mô hình game truyền thống là bất cứ lúc nào người chơi cũng có thể chuyển những tài sản này ra ngoài thế giới thực để bán và đổi lấy tiền điện tử hoặc fiat thông qua các nền tảng hỗ trợ (NFT marketplace). Bằng cách tham gia vào nền kinh tế trong game, người chơi tạo ra giá trị cho những người chơi khác cũng như nhà phát triển tựa game đó.

Trên thực tế Play to Earn không phải là mô hình duy nhất giúp người dùng có thể kiếm được tiền điện tử khi chơi game. Sau sự cường điệu của nó, hàng loạt các mô hình khác được khai sinh như Learn to Earn, Move to Earn… (hoặc có thể gọi chung là Action to Earn). Điểm chung của tất cả các mô hình này đó là yêu cầu người dùng thực hiện các thao tác tương tác với blockchain (thông qua một hình thức nào đó) để nhận về tiền điện tử.

Axie Infinity là một trong những tựa game P2E từng thu hút sự chú ý của cộng đồng. Nguồn: Axie Infinity

Mặc dù cho phép người chơi có thể kiếm được tiền nhưng không phải là nó không có những nhược điểm nhất định, hãy cùng tìm hiểu nhé.

Ưu điểm

• Mang đến khả năng kiếm tiền: Thoát khỏi cái bóng của việc chơi game vô bổ, tiêu tốn thời gian, giờ đây, với các tựa game Play to Earn, người dùng có thể kiếm được tiền ngay cả khi họ đang mải miết hàng giờ đồng hồ với game.

  
  

• Thúc đẩy sự phát triển của blockchain: Khi xuất hiện ngày càng nhiều các ứng dụng trên blockchain thu hút người dùng, điều đó đồng nghĩa với việc blockchain thực sự mang lại ích lợi trong cuộc sống.

Nhược điểm

• Khoản đầu tư ban đầu: Để có thể kiếm được tiền điện tử từ các tựa game P2E, người dùng sẽ cần phải bỏ ra một khoản đầu tư ban đầu. Lấy ví dụ về Axie Infinity chẳng hạn. Để có thể kiếm được tiền, người chơi cần phải mua các con Axie với các thông số cùng nhiều mức giá khác nhau. Nhân vật càng mạnh thì tiền đầu tư càng cao và ngược lại.

  
  

• Tính biến động cao: Mặc dù các tựa game dạng P2E giúp gia tăng tính hữu dụng của blockchain trong cuộc sống, giúp người chơi kiếm được tiền tuy nhiên các tài sản kiếm được lại có tính biến động cao. Bằng chứng là các loại tiền điện tử là phần thưởng của các tựa game P2E ở thời điểm hiện tại. Ví dụ như đồng AXS của Axie Infinity kể trên đã giảm 96.43% giá trị (theo CoinGecko) so với thời kỳ đỉnh cao.

  
  

• Mất cân bằng trong hoạt động tương tác: Khi xu hướng Play to Earn nở rộ, một số tựa game đã quá tập trung vào mô hình kinh tế trong game. Điều này đã đánh mất sự cân bằng giữa tính giải trí vốn có. Nó dẫn đến việc một số tựa game chỉ thành công trong ngắn hạn và nhanh chóng mất đi người dùng.

Trước đó, chúng ta bắt gặp sự hiện diện của NFT trong nhiều lĩnh vực như hội họa, âm nhạc, thời trang… Thời điểm năm 2021, NFT hình viên đá vô tri được bán với giá 400 ETH (khoảng 1.3 triệu USD thời điểm đó). Hay như tác phẩm  Everydays: The First 5000 Days của nghệ sĩ Beeple được bán với giá 69.3 triệu USD…

Sự xuất hiện của mô hình Play to Earn trong các tựa game blockchain đã đưa NFT đi sâu hơn vào phân khúc game chứ không chỉ là những lĩnh vực kể trên. Và trong phân khúc này, có thể nói Axie Infinity là đại diện điển hình. Nó là một mô hình GameFi hoàn hảo với việc đưa yếu tố tài chính vào trong game.

Trên thực tế, trào lưu Play to Earn đã thực sự bùng nổ ở cuối năm 2021, đầu năm 2022. Tuy nhiên, cùng như nhiều xu hướng khác, nó cũng sớm nở tối tàn. Ở thời điểm hiện tại, có lẽ không còn nhiều người nhắc đến mô hình này nữa. Đương nhiên, một số tựa game P2E vẫn duy trì được một lượng người chơi trung thành nhưng con số này cũng đã giảm đi rất nhiều.

Vốn hóa của các đồng coin P2E. Nguồn: CoinGecko

Bằng chứng cho việc này là vốn hóa thị trường của các đồng coin trong phân khúc P2E cũng đã chứng kiến sự sụt giảm trầm trọng. Tại thời điểm mình viết bài này, mặc dù số lượng các đồng coin tăng lên nhưng vốn hóa chỉ vỏn vẹn khoảng 5.6 tỷ USD. Phần lớn giá trị của các đồng coin trong phân khúc này đều chưa thể quay trở về mức đỉnh nó đã thiết lập trước đó.

Nếu bạn là một người yêu thích tiền điện tử hoặc đôi khi là yêu thích mô hình Play to Earn này và mong muốn kiếm tiền từ nó thì dưới đây là một số gợi ý dành cho bạn. Chúng ta có thể gộp chung lại thành ba cách kiếm tiền chính như sau:

• Một là mua/bán trên các sàn giao dịch

Cách làm này nhanh và phù hợp với những người yêu thích tiền điện tử nhưng lại không giỏi trong việc chơi game. Thay vì phải nhọc công “cầy kéo”, bỏ tiền để đầu tư ban đầu vào một tựa game nhất định thì cũng với khoản tiền đó, bạn có thể chọn lựa và mua cho mình một số đồng coin từ các dự án thuộc phân khúc này.

Đối với lựa chọn này, bạn có thể kiếm tiền dựa trên việc mua thấp - bán cao hoặc mua cao - bán cao hơn… Dựa trên các phân tích kỹ thuật, phân tích cơ bản… bạn có thể tìm kiếm các điểm ra/vào lệnh phù hợp để kiếm lời. Ngoài ra, nếu bạn là một nhà đầu tư chuyên nghiệp, bạn có thể cân nhắc đến việc sử dụng đòn bẩy (leverage) để gia tăng lợi nhuận nhưng với chi phí bỏ ra thấp.

Ngoài ra, bạn có thể tìm kiếm và sử dung phương pháp chênh lệch giá (Arbitrage) để hưởng lợi từ việc chênh lệch giá giữa các sàn giao dịch hoặc các nước khác nhau. Lấy ví dụ, giá Bitcoin tại thị trường Hàn Quốc thường cao hơn so với thị trường quốc tế. Điều đó có nghĩa là bạn có thể mua Bitcoin tại thị trường quốc tế và bán lại tại Hàn Quốc để hưởng lợi. Nhiều trading bot được phát triển chính là để giúp người dùng có thể tận dụng những khoảnh khắc chênh lệch giá này.

Lưu ý: Không phải lúc nào phương pháp chênh lệch giá cũng hiệu quả vì còn liên quan đến phí giao dịch cũng như cơ chế quản lý của từng quốc gia. 

• Hai là tham gia game để kiếm token P2E

Nếu bạn không giỏi giao dịch, bạn có thể chơi game để kiếm tiền đúng như cách ban đầu mà các dự án theo mô hình này hướng tới. Có hàng tá các tựa game để bạn lựa chọn. Hãy chọn một thể loại bạn yêu thích hoặc có thế mạnh. Tùy vào từng tựa game mà bạn sẽ cần phải bỏ một khoản tiền đầu tư nhất định. Sau khi nhận được đồng coin hoặc sở hữu các NFT trong tựa game đó, bạn có thể bán chúng trên các nền tảng hỗ trợ để lấy tiền điện tử hoặc quy đổi về tiền pháp định thông thường.

• Ba là săn airdrop từ các tựa game P2E

Người dùng có thể kiếm các token P2E thông qua hình thức săn airdrop. Nguồn: p2eall

Ngày này, một số tựa game P2E ra đời sau, để thu hút người chơi họ thường sử dụng chiến lược airdrop. Nghĩa là họ sẽ thưởng miễn phí cho những người tham gia một số lượng token nhất định khi họ đáp ứng một hoặc nhiều điều kiện đề ra. Cách làm này đơn giản nhưng rủi ro là nếu như bạn gặp phải các dự án lừa đảo thì bạn có thể mất công mà chẳng được gì hoặc đôi khi là token của những dự án đó không có giá trị hoặc giá trị rất thấp.

Có nhiều quan điểm cho rằng xu hướng Play to Earn đã chết và nhường chỗ cho hàng loạt các xu hướng mới như liquid staking, AI… Ở góc độ cá nhân thì điều này dường như có phần thiếu tính chính xác. Có chăng ở đây chỉ là xu hướng Play to Earn đã đi qua và nó không còn tạo được tiếng vang như những ngày đầu mà thôi. Còn về cơ bản công nghệ blockchain, NFT vẫn còn đó. 

Số lượng các dự án vẫn không ngừng tăng lên phần nào là minh chứng cho điều này. Với một thị trường mới nổi như tiền điện tử, người dùng vẫn đã và đang chạy theo các xu hướng mới được bơm thổi bởi “cá mập”. Nó vẫn đang nặng về tư duy đầu cơ kiếm lời hơn là việc giải trí cũng như tạo ra các ứng dụng đúng nghĩa. 

Có thể, khi thị trường trưởng thành hơn, lúc đó người ta bắt đầu quay trở lại và tìm kiếm các giá trị thực Lúc đó, các dự án có hệ sinh thái hoàn hảo, chắc chắn sẽ là điểm dừng chân của người dùng.

Mô hình Play to Earn trong các tựa game blockchain mang đến cho người dùng hai thứ mà họ khao khát: một là tính giải trí và khả năng kiếm tiền điện tử. Nó đã từng trở thành một hiện tượng đình đám nhưng rồi cũng nhanh chóng đi vào quên lãng bởi hàng tá các xu hướng mới khác thế chỗ. 

Tuy nhiên, bản thân mình đánh giá nó vẫn có những tiềm năng nhất định. Toàn bộ tiềm năng của mô hình chơi game để kiếm tiền vẫn chưa được khai thác hết. Trong tương lai, Play to Earn có thể có khả năng thay đổi lĩnh vực game bằng cách cho phép toàn bộ nền kinh tế được vận hành thông qua việc ra quyết định tập thể cũng như quyền sở hữu có thể kiểm chứng đối với tài sản kỹ thuật số.