Brexit và tác động của nó đối với thị trường tài chính

Sự kiện Brexit của Anh là một trong những điểm nóng được chú ý liên tục trên thị trường tài chính toàn cầu. Năm 2023 đang dần kết thúc, nhưng tác động của sự kiện Brexit vẫn còn ảnh hưởng sâu sắc đến tình hình thế giới. Mặc dù cuộc đàm phán về Brexit đã kết thúc, nhưng đối với các nhà đầu tư, Brexit vẫn ảnh hưởng không nhỏ tới tình hình thị trường tài chính hiện tại và sau này.

Trước hết, Brexit đã gây ảnh hưởng lớn đối với nền kinh tế Anh, gây ra biến động mạnh trên thị trường. Các nhà đầu tư cần quan tâm đến tỷ giá đồng Bảng Anh, thị trường cổ phiếu và sự phát triển trong quan hệ thương mại. Thứ hai, các biến động địa chính trị và việc thực hiện các thỏa thuận trong quá trình thực hiện Brexit sẽ ảnh hưởng lớn đến lòng tin và quyết định của các nhà đầu tư.

Bài viết này sẽ điểm lại toàn bộ quá trình Brexit của Anh và phân tích các tác động mà nó gây ra đối với thị trường đầu tư.

Vào ngày 24 tháng 6 năm 2016, kết quả cuộc trưng cầu dân ý ở Anh được công bố, với tỷ lệ ủng hộ cao nhất của 51,9% thuộc về phe ủng hộ rời Liên minh châu Âu (EU). Đáng chú ý rằng trong lịch sử đã từng có cuộc trưng cầu dân ý về vấn đề Brexit vào năm 1975, nhưng lúc đó có tới 62,7% cử tri ủng hộ ở lại trong EU. Vì vậy, người ta không khỏi thắc mắc là nguyên nhân gì đã khiến Anh quyết định rời EU sau nhiều thập kỷ như vậy, và tại sao lại là thời điểm này? Có ba nguyên nhân chính:

● Vấn đề kinh tế

Trong suốt những năm gần đây, đồng Euro luôn ở trạng thái sản xuất của "các nước trung tâm" và tiêu thụ của "các nước biên giới". EU luôn được coi là một thực thể kinh tế bất ổn. Đặc biệt sau cuộc khủng hoảng tài chính diễn ra vào năm 2008, tình hình mất cân đối nội bộ của EU đã sụp đổ, khủng hoảng nợ công châu Âu bùng phát và tình hình kinh tế đối mặt nguy cơ suy thoái lớn.
Dù Anh không thuộc khu vực đồng Euro, nhưng vẫn phải đứng ra cứu trợ “bạn đồng minh” đang đối mặt với khủng hoảng nợ, điều này đã khiến sự nghi ngờ về hệ thống kinh tế của EU lan truyền trong khắp nước Anh, dẫn đến tình trạng "nghi EU" lan rộng.

● Vấn đề chính trị

Thay vì gọi là vấn đề chính trị, nên gọi đây là một màn đánh cược chính trị của vị Thủ tướng David Cameron. Lúc đó đang là thời gian bầu cử quốc gia, và một số cuộc thăm dò dư luận đã cho thấy mức độ ủng hộ đảng Lao động cao hơn đáng kể. Mặc dù Cameron ủng hộ ở lại trong Liên minh châu Âu EU, nhưng để thu hút nhiều cử tri hơn và sự hỗ trợ từ các đảng khác, ông đã cam kết tổ chức cuộc trưng cầu dân ý về việc thực hiện Brexit nếu ông được tái đắc cử. Trước khi Brexit diễn ra và trước khi kết quả cuộc trưng cầu được công bố, hầu hết các nghị sĩ, bao gồm cả Đảng Bảo thủ, Đảng Lao động và Đảng Dân chủ Liberal, đều ủng hộ nước Anh ở lại trong khối EU. Điều này đã khiến cho Cameron có thể tự tin cam kết tổ chức cuộc trưng cầu Brexit. Tuy nhiên, kết quả cuối cùng lại vượt quá mong đợi, khi phe ủng hộ Brexit giành chiến thắng. Sớm sau đó, Cameron từ chức, và màn đánh cược chính trị với cược cả vận mệnh quốc gia Anh này đã thất bại.

● Vấn đề di cư

Vấn đề di cư có thể coi là một trong những nguyên nhân chính gây ra quyết định Brexit của Anh. Nếu ở lại trong EU, Anh sẽ phải tham gia các hoạt động cứu trợ người tị nạn. Và sự tụ tập đông đúc của người tị nạn sẽ cản trở cơ hội việc làm cho người dân Anh, đổ áp nguồn tài nguyên giáo dục và y tế, đẩy giá nhà ở tăng cao, dẫn đến sự giảm chất lượng cuộc sống của dân cư. Đặc biệt, Anh luôn nổi tiếng với tỷ lệ thất nghiệp thấp, và theo lẽ thường là không muốn đối mặt với áp lực thêm nữa từ việc nhập cư. Một số người dân thu nhập thấp cũng mong muốn thông qua Brexit để hạn chế di cư, đặc biệt sau cuộc khủng hoảng người tị nạn lan rộng đến từ nhiều quốc gia EU vào năm 2015 đã làm cho quyết định ở lại trong EU trở thành vấn đề nan giải.

Theo sát hơn 400 thị trường tài chính trên sàn Mitrade

Năm 2016

● Cuộc trưng cầu dân ý Anh quyết định Brexit: 23 tháng 6.

Kết quả cuộc trưng cầu Brexit: 52% cử tri ủng hộ Brexit, 48% cử tri ủng hộ ở lại trong Liên minh châu Âu (EU).

● Theresa May trở thành Thủ tướng Anh: 13 tháng 7.

Sau khi David Cameron từ chức, Theresa May đã trở thành Thủ tướng Anh, cũng là vị nữ Thủ tướng thứ hai của nước Anh.

Năm 2017

● Kích hoạt Điều khoản 50, bắt đầu quá trình Brexit chính thức: 29 tháng 3.

Anh kích hoạt Điều khoản 50 của Hiến pháp Liên minh châu  Âu, mở đầu cho quá trình Brexit với thời hạn hai năm.

● Tổ chức cuộc bầu cử Anh: 8 tháng 6

Hạ viện Anh thông qua một nghị quyết yêu cầu tổ chức cuộc bầu cử quốc gia.

● Cơ quan EU di dời đến London: 20 tháng 11.

Hội đồng EU quyết định chuyển Cơ quan Quản lý Ngân hàng Châu Âu từ London đến Paris và Cơ quan Quản lý Dược phẩm Châu Âu từ London đến Amsterdam.

Năm 2018

● Hội nghị Hội đồng châu Âu: 23 tháng 3. Hội đồng châu Âu và Anh đạt được thỏa thuận về dự thảo thỏa thuận Brexit, thông qua hướng dẫn mới về cuộc đàm phán và khung hình quan hệ tương lai giữa EU và Anh.

● Nguyên tắc tuyên bố chính trị về khung hình quan hệ tương lai giữa Anh và EU: 22 tháng 11. 

● Ủy ban châu Âu và chính phủ Anh đạt được thỏa thuận về nguyên tắc tuyên bố chính trị về khung hình quan hệ tương lai giữa Anh và EU. Ngày 25 tháng 11, Hội đồng châu  Âu (Điều khoản 50) chính thức phê duyệt hai tài liệu này.

Năm 2019

● Thỏa thuận Brexit bị từ chối: 15 tháng 1

Thỏa thuận Brexit được đạt được bởi Thủ tướng Anh Theresa May vào ngày 15 tháng 1 bị từ chối bởi Hạ viện Anh với tỷ lệ 432 phiếu không ủng hộ và 202 phiếu ủng hộ.

● Bầu cử lần thứ hai: 12 tháng 3

Nghị viện từ chối một lần nữa thỏa thuận Brexit của Theresa May.

● Ngày Brexit kéo dài: 29 tháng 3

Thượng viện Anh đã chấp thuận việc thay đổi "ngày rời đi" trong Luật EU (Rút lui) năm 2018, làm thay đổi tình hình Brexit từ ngày 29 tháng 3 năm 2019.

● Theresa May từ chức vào ngày 24 tháng 7

Sau khi Quốc hội Anh bị mắc kẹt, Theresa May đã từ chức và Boris Johnson trở thành người mới đảm nhận vị trí Thủ tướng đảng Bảo thủ.

● EU và Anh đồng ý về thỏa thuận giữa các đội đàm phán vào ngày 17 tháng 10

Các đội đàm phán của EU và Anh đã đạt được sự thống nhất về thỏa thuận Brexit, bao gồm sửa đổi hiệp định về Bắc Ireland và Ireland cũng như tuyên bố chính trị được sửa đổi. Cùng ngày, Hội đồng Châu Âu và Chính phủ Anh đã phê duyệt những văn bản này.

● Kỳ hạn Brexit được kéo dài vào ngày 19 tháng 10.

Theo yêu cầu của Anh, Hội đồng Châu Âu (theo Điều 50) đã đồng ý kéo dài thời gian Brexit đến ngày 31 tháng 1, để có đủ thời gian để phê duyệt Hiệp định Brexit.

● Phe bảo thủ giành chiến thắng trong cuộc bầu cử vào ngày 13 tháng 12.

Đảng Bảo thủ đã giành chiến thắng với hơn 78% sự ủng hộ trong cuộc bầu cử này, đây cũng là cuộc bầu cử có tỷ lệ ủng hộ cao nhất kể từ năm 1987.

Năm 2020

● Luật Brexit (Thỏa thuận EU rời đi) được thông qua: 23 tháng 1

Luật này là cơ sở pháp lý để thực hiện thỏa thuận Brexit giữa Anh và EU.

● Anh chính thức rời EU: 31 tháng 1

Anh rời khỏi EU vào ngày 31 tháng 01, bắt đầu giai đoạn chuyển tiếp kéo dài kể từ 31 tháng 1 năm 2020 đến 31 tháng 12 năm 2020.

● Ngày cuối cùng để quyết định kết thúc giai đoạn chuyển tiếp: 01 tháng 7

Ngày 1 tháng 7 năm 2020 là hạn chót để quyết định kéo dài giai đoạn chuyển tiếp thêm 1 năm, từ 1 năm đến 2 năm.

● Kết thúc giai đoạn chuyển tiếp: 31 tháng 12

Nếu không có quyết định kéo dài giai đoạn chuyển tiếp, thì ngày 31 tháng 12 năm 2020 là ngày kết thúc của giai đoạn chuyển tiếp, và các thỏa thuận quốc tế mà Anh đã ký sẽ không có hiệu lực và áp dụng trừ khi được ủy quyền bởi EU.

Năm 2021

● Thỏa thuận thương mại có hiệu lực: 1 tháng 1

Từ ngày 1 tháng 1 năm 2021, các thỏa thuận thương mại mà Anh đã ký với các quốc gia khác đã có hiệu lực sau khi giai đoạn chuyển tiếp kết thúc.

● Hạn cuối đăng ký chương trình định cư của EU: 30 tháng 6.

Năm 2022

● Ngày cuối cùng để kéo dài giai đoạn chuyển tiếp: 31 tháng 12. (Ngày 31 tháng 12 năm 2022 là ngày cuối cùng để quyết định kéo dài giai đoạn chuyển tiếp, nếu có).

Sau Brexit, Anh có thể sẽ mạnh tay hơn trong việc từ chối người tị nạn từ nước ngoài vào quốc gia của mình. Liên minh châu Âu đòi hỏi các thành viên của nó không được phép từ chối người tị nạn do chiến tranh. Anh đã phải đối mặt với vấn đề người tị nạn trong một thời gian dài, và vấn đề này đã gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng cho môi trường xã hội, và là một trong những nguyên nhân ngăn cản đà phát triển kinh tế của quốc gia này. Tuy nhiên, sau sự kiện Brexit và không có sự can thiệp của người tị nạn, cơ hội việc làm cho người dân Anh sẽ tăng và mức sống cũng sẽ dần dần được cải thiện.

Anh không cần phải đóng tiền đóng góp cho Liên minh châu Âu nữa. Theo thống kê từ các tổ chức liên quan, trong năm trước khi sự kiện Brexit diễn ra, Anh đã trả khoản đóng góp trung bình hàng ngày lên đến 23 triệu bảng Anh cho Liên minh châu Âu. Sau khi Brexit, Anh có thể sử dụng số tiền đóng góp đáng kể này cho các dự án xây dựng nội địa, và các mục tiêu khác.

Anh sẽ có chủ quyền chính trị và kinh tế độc lập hơn so với thời gian còn trong Liên minh châu Âu. Trong thời gian Anh thuộc Liên minh châu Âu, nước Anh không thể tự do phát triển mối quan hệ kinh tế với các quốc gia khác hoặc ký kết các hợp đồng thương mại độc lập. Điều này cũng là một trong những nguyên nhân chính khiến cho các đảng trong nước Anh không hài lòng. Sau Brexit, thông qua ngoại giao và thương mại đối ngoại, Anh có thể nâng cao mức sống của họ.

Tuy nhiên, mặc dù Brexit mang lại nhiều lợi ích cho Vương quốc Anh, các tổ chức nghiên cứu quốc tế và thậm chí cả chính phủ Anh hiện tại đều cho rằng Brexit sẽ gây ra những tác động tiêu cực nghiêm trọng. Có thể thấy rõ ràng nhất là Brexit sẽ gây tác động tiêu cực đối với thương mại giữa Anh và châu Âu. Mặc dù sau Brexit, Anh có thể ký kết các hợp đồng thương mại với nhiều quốc gia khác, nhưng Liên minh châu Âu luôn là đối tác thương mại lớn nhất của Anh, chiếm 46,9% tổng giá trị xuất khẩu của họ. Trong khi đó, Mỹ và Trung Quốc chỉ chiếm có 11,9% và 5,1%. Đồng thời, Liên minh châu Âu được coi là nguồn nhập khẩu lớn nhất của Anh, chiếm 52,3% tổng giá trị nhập khẩu. Sau Brexit, giao dịch thương mại giữa Anh và các thành viên của Liên minh châu Âu chắc chắn sẽ bị ảnh hưởng đáng kể, gây ra tác động lớn đối với nền kinh tế Anh trong thời gian ngắn hạn. Thời gian tác động tiêu cực sẽ kéo dài trong bao lâu phụ thuộc vào khả năng của Anh trong việc ký kết các thỏa thuận thương mại mới với các quốc gia khác.

Tác động của Brexit đối với thị trường cổ phiếu toàn cầu：

● Đầu năm 2020, khi Anh chính thức rời Liên minh châu Âu, thị trường cổ phiếu toàn cầu đã trải qua biến động. Ví dụ, cổ phiếu ngân hàng châu Âu, cổ phiếu của các nhà sản xuất ô tô và các công ty hàng không đã bị ảnh hưởng. Điều này là do Brexit có thể gây ra hàng loạt bất ổn đối với thương mại và mối quan hệ kinh tế trong các ngành này.

● Năm 2021, Anh và Liên minh châu Âu đã đạt được thỏa thuận thương mại, giảm bớt những nghi ngờ, nhưng vẫn còn một số thị trường bị ảnh hưởng. Ví dụ, các công ty thực hiện thương mại xuyên biên giới giữa Anh và châu Âu, như các công ty vận tải và logistic, có thể phải đối mặt với thách thức của việc điều chỉnh và tuân thủ các quy tắc thương mại mới.

Tác động của Brexit đối với thị trường ngoại hối：

● Đầu năm 2020, sự không chắc chắn về diễn biến của Brexit đã ảnh hưởng đáng kể đến tỷ giá đô la Anh so với đô la Mỹ. Khi Anh chính thức rời Liên minh châu Âu, tỷ giá GBP/USD đã trải qua biến động mạnh trong thời gian ngắn, có thể là do lo ngại lớn về triển vọng thương mại và kinh tế trong tương lai.

● Đầu năm 2021, sau khi Anh và Liên minh châu Âu đạt thỏa thuận thương mại, tỷ giá GBP/USD đã ổn định hơn, nhưng vẫn bị ảnh hưởng bởi các sự kiện toàn cầu và yếu tố kinh tế tổng quan. Ví dụ, dịch bệnh COVID-19, triển vọng phục hồi kinh tế và chính sách lãi suất có thể ảnh hưởng đến tỷ giá GBP/USD.

Biểu đồ báo giá thời gian thực GBP/USD ▼

Xem biểu đồ giá GBP/USD trực tuyến mới nhất trên Mitrade
Giao Dịch Ngay  > >

Có thể thấy, bên cạnh những lợi ích đáng kể, sự kiện Brexit cũng gây ra không ít bất ổn cho nền kinh tế của nước Anh nói riêng, và tình hình tài chính thế giới nói chung. Ba nguyên nhân chính dẫn đến Brexit phải kể đến là vấn đề về kinh tế, vấn đề về chính trị và vấn đề về di cư của Vương quốc Anh. Đối với thị trường tài chính toàn cầu, Brexit đã tạo ra tâm lý bất ổn trong cộng đồng các nhà đầu tư, cộng với các vấn đề bất ổn chính trị khác, tình hình dịch bệnh càng khiến tình hình kinh tế thế giới bất ổn hơn. Tuy nhiên, tính tới thời điểm hiện tại thì dường như hậu quả mà Brexit gây ra đã được giảm nhẹ phần nào, nền kinh tế thế giới hứa hẹn sẽ có sự bùng nổ mạnh trở lại về sau.p