Tỷ giá USD/VND liên tục leo dốc? Nhà đầu tư có cần lo lắng hay không? Có nên mua USD ở thời điểm này?

Tỷ giá USD/VND tăng cao trong giai đoạn vừa qua đã hình thành nhiều quan ngại cho các nhà đầu tư về một sự đảo ngược chính sách của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (SBV).

Việc FED trung thành với chính sách nâng lãi suất đã củng cố sức mạnh đáng kể cho đồng USD, nhưng đó có phải là lý do duy nhất đằng sau việc tỷ giá USD/VND tăng mạnh như hiện tại? Hãy cùng Mitrade tìm kiếm câu trả lời rõ ràng về vấn đề này để có cái nhìn chính xác qua bài viết sau.

Sau một giai đoạn dài khá ổn định, tỷ giá USD/VND đã bắt đầu quỹ đạo biến động mạnh hơn kể từ năm 2022 đến nay.. Kể từ đầu năm 2024, tỷ giá USD/VND đã tăng tới 3%, mức tăng nhiều hơn so với thông thường cùng giai đoạn trong quá khứ. Mặc dù so với các loại tiền tệ khác trong khu vực, đây là sự mất giá khá hạn chế,  song sự biến động này cũng khiến nhiều nhà đầu tư phải dè chừng.

Tỷ giá trung tâm của SBV cho ngày 11/04/2024 là  24.046 VND. Với quy định hiện hành, các ngân hàng thương mại được quyền giao dịch ngoại tệ cộng trừ 5% so với mức quy định của SBV, có nghĩa là ở mức từ 23.400 đến 25.198 VND. Tại thị trường chợ đen, tỷ giá USD mua vào quanh mức  25.340-25.370 VNĐ, trong khi bán ra sẽ ở mức  25.450-25.480 VNĐ, tùy từng nhà cung cấp.

Biểu đồ: Diễn biến tỷ giá USD/VND (Nguồn:  Investing)

Có rất nhiều lý do  tác động đến diễn biến hiện tại của tỷ giá USD/VND bao gồm:

•  Sự khác biệt giữa chính sách tiền tệ của Mỹ và Việt Nam

Trong khi Mỹ vẫn kiên định duy trì chính sách tiền tệ thắt chặt và chưa rõ thời điểm cắt lãi suất thì Việt Nam đã triển khai chính sách giảm lãi suất điều hành từ hồi tháng 3/2023. 

Cụ thể, qua nhiều đợt hạ lãi suất điều hành, mặt bằng lãi suất tiền gửi ở Việt Nam trong tháng  4/2024 đã rơi xuống thấp hơn 5%/năm. Chỉ cách đây gần 1 năm, mức lãi suất tiền gửi này vẫn quanh mức 9% và nếu tính  về giai đoạn 2022 thì lãi suất có thể đến hai con số. Trong khi đó, tại Mỹ, lãi suất của FED hiện vẫn đang ở mức 5,0 đến 5,25%. Điều này tạo ra tình trạng chưa từng xuất hiện trong lịch sử, khi lãi suất  điều hành của Việt Nam còn đang thấp hơn của Mỹ.

 Thống kê lãi suất tiền gửi có kỳ hạn tại một số ngân hàng Việt Nam trong tháng  04/2024 (Nguồn: Timo)

• Kinh tế Mỹ cho thấy sức mạnh lớn

Bất chấp  mặt bằng lãi suất đã được đẩy tăng mạnh mẽ, lạm phát vẫn khá dai dẳng nhưng nền kinh tế Mỹ vẫn giữ được  thể trạng vững vàng với nhiều chỉ số quan trọng đều ở mức tích cực hơn dự kiến. Ví dụ như GDP trong quý 4/2023 tăng  3,4%, cao hơn mức dự kiến  2,0%, trong khi số lượng việc làm và  tăng trưởng tiền lương vẫn   rất tích cực theo thời gian. 

Những thông tin trên chứng minh nhu cầu đối với đồng USD trong nền kinh tế Mỹ vẫn cao, đi cùng với đó là nguy cơ lạm phát quay trở lại. Tất cả lý do này đều ủng hộ cho chính sách tăng và duy trì lãi suất cao của FED, từ đó làm đồng USD ngày càng mạnh hơn.

• Nhu cầu trú ẩn ở các tài sản an toàn

Khi mặt bằng lãi suất trên thế giới càng cao, nguy cơ sụp đổ và sự thiếu chắc chắn của các nền kinh tế càng là vấn đề đáng lo. Nhu cầu đối với các tài sản an toàn và có mức độ thanh khoản cao như USD, vàng và trái phiếu chính phủ Mỹ vì thế cũng cao hơn và vô hình  trung khiến  đồng USD cũng được hưởng lợi phần nào.

Đồ thị: Lợi suất trái phiếu chính phủ Mỹ kỳ hạn 10 năm  từ đầu năm đến nay (Nguồn: Investing.com)

Tỷ giá là thành phần ảnh hưởng nhiều mặt đến thị trường, khiến tình hình vĩ mô dễ bị thay đổi và gây ra nhiều biến động phức tạp.

֎ Đối với thị trường hàng hóa

Tỷ giá USD/VND tăng có nghĩa là VND đang bị suy yếu giá trị so với USD. Điều này làm tăng số lượng VND cần thiết để mua các hàng hoá xuất xứ từ nước ngoài như xăng dầu, nguyên liệu thô và máy móc, phụ tùng. Hàng hoá nhập khẩu tăng giá sẽ gián tiếp làm lạm phát trong nước tăng theo qua thời gian.

Trái lại, tỷ giá USD/VND cao lại là điều tích cực  cho lĩnh vực xuất khẩu được hưởng lợi hơn. Sản phẩm xuất xứ từ Việt Nam sẽ có giá bán cạnh tranh hơn so với đồ nội địa Mỹ và những đất nước dùng tới nhiều USD. Điều đó mang về lợi ích lớn cho những doanh nghiệp chuyên về xuất khẩu như thủy sản, may mặc, đồ gỗ …

֎ Đối với đầu tư nước ngoài

Việt Nam có nhiều yếu tố thu hút được vốn đầu tư nước ngoài như tốc độ tăng trưởng kinh tế nhanh, tỷ giá bình ổn và lãi suất đồng VND cao. Đến nay, các thế mạnh này đều đang bị hạn chế phần nào do khó khăn kinh tế và đồng nội tệ mất giá. Nếu các thách thức hiện tại không được giải quyết, nhiều khả năng một phần vốn từ nước ngoài sẽ ngừng chảy vào Việt Nam và khiến quy mô đầu tư suy yếu dần.

֎ Đối với các chính sách tiền tệ của SBV

Khi tỷ giá tăng cao vượt quá mức kiểm soát, SBV chắc chắn sẽ phải hành động nhằm ổn định tỷ giá, trong đó các biện pháp thường được dùng tới là nâng lãi suất hoặc bán USD trong kho dự trữ để cân bằng cung cầu.

Trong thời gian gần đây, NHNN liên tục sử dụng công cụ tín phiếu để hút ròng thanh khoản trên thị trường, qua đó bình ổn tỷ giá khi kéo dãn mặt bằng lãi suất VND tăng lên (chẳng hạn giai đoạn tháng 9/2023, 3/2024). Nếu tỷ giá không có dấu hiệu đảo chiều, nhiều khả năng SBV sẽ phải có những biện pháp mạnh tay hơn trong thời gian tới.

֎ Đối với thị trường đầu tư

Khi USD mạnh lên và tất cả các yếu tố khác giữ nguyên, thì giá vàng thường có xu hướng đi ngang hoặc giảm; do đó, đây sẽ không được coi là phương án đầu tư thích hợp khi USD được ưa chuộng.

Đối với lĩnh vực chứng khoán, kênh đầu tư này thường xuyên phản ứng nhạy cảm đối với các động thái của nhà điều hành, do đó, hành động hút tiền về để bình ổn tỷ giá của SBV thường dễ tạo ra sự biến động lớn theo chiều hướng giảm. Mặc dù vậy, trong môi trường tỷ giá cao, các doanh nghiệp xuất khẩu sẽ có tiềm năng thu lợi lớn, do đó, giờ cũng là thời điểm hợp lý nhằm mua gom các cổ phiếu của công ty có nhiều hàng hóa xuất khẩu.

Theo sát hơn 400 thị trường tài chính trên sàn Mitrade

• Việt Nam có đủ USD để cân bằng tỷ giá

Về tình hình xuất nhập khẩu, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu trong năm 2023 của Việt Nam đạt 683 tỷ USD, giảm 6,6% so với năm trước tuy nhiên phần thặng dư thương mại đạt kỷ lục 28 tỷ USD. Trong Quý I/2024, xu hướng hồi phục rõ nét của tổng kim ngạch được thể hiện qua con số tăng trưởng 13,9% so với cùng kỳ, trong đó cán cân thương mại thặng dư 8 tỷ USD.  Ngoài ra, dòng vốn FDI, kiều hối cũng đang có xu hướng tích cực. Cộng thêm với thông điệp gần đây của Phó Thống đốc Đào Minh Tú cho rằng dự trữ đang trên 100 tỷ USD là yếu tố cho thấy Việt Nam có đủ nguồn lực để can thiệp bình ổn tỷ giá.

• Yếu tố tâm lý trên thị trường đầu tư

Mặc dù vậy, điều không thể phủ nhận là tỷ giá tăng đang gây áp lực lên SBV và mọi động thái điều tiết thanh khoản của nhà chức trách có thể tác động mạnh mẽ tới thị trường đầu tư. Ví dụ rõ ràng nhất là khi SBV tuyên bố phát hành tín phiếu trị giá 20.000 tỷ trong 2 ngày 21 và 22/9/2023, chỉ số VN-Index đã ngay lập tức lập tức giảm điểm do sự bán tháo xuất phát từ tâm lý lo sợ đảo chiều chính sách của SBV. 

VN-Index có ngay 2 phiên điều chỉnh mạnh sau khi có động thái hút tiền bằng tín phiếu của SBV (Nguồn: Tradingview)

Trong một vài tháng tới, nhiều khả năng SBV sẽ phải tiếp tục thực hiện các hành động điều tiết tỷ giá mới và chắc chắn nó sẽ là lý do tạo ra sự thay đổi khó lường trên thị trường chứng khoán. Như đã trình bày kỹ bên trên, với tình hình kinh tế và mức dữ trữ ngoại hối hiện tại, SBV có đủ năng lực để kiểm soát tỷ giá, tuy nhiên, tâm lý thị trường chắc chắn sẽ dao động và điều này có thể tạo ra những đợt bán tháo không cần thiết. Do vậy, hãy cẩn trọng bảo vệ tài sản trong giai đoạn này.

Về ngắn hạn,o vẫn còn chưa rõ thời điểm Fed có thể hạ lãi suất do số liệu lạm phát của Mỹ trong tháng 3 rất mạnh do đó, USD sẽ còn duy trì được vị thế mạnh so với các loại tiền tệ khác. Nhà đầu tư có thể giữ một phần USD trong danh mục của mình như biện pháp đa dạng hóa tài sản. 

Về dài hạn, sức mạnh của USD còn tuỳ thuộc vào việc nền kinh tế Mỹ có rơi vào khủng hoảng hay không. Phần lớn chuyên gia đã từ bỏ nhận định cho rằng, kinh tế Mỹ sẽ sụp đổ mà thiên về phương án hạ cánh mềm, có nghĩa là lãi suất cao sẽ được duy trì đủ lâu để lạm phát quay trở về mức kỳ vọng 2% mà không gây ra những hậu quả lớn. Chính vì vậy, nhà đầu tư có thể bắt đầu chốt lời USD khi FED có động thái ngừng tăng lãi suất và đảo ngược xu hướng thành giảm dần lãi suất.

Mặc dù vậy, những người có ý định mua USD cũng không nên kỳ vọng cao vào kênh đầu tư này do SBV thường biết cách kiểm soát tỷ giá rất tốt. Hoạt động kinh doanh của Việt Nam đang tốt hơn và dự trữ USD dần tăng lên, do đó, SBV sẽ có rất nhiều công cụ sẵn sàng áp dụng để giúp bình ổn tỷ giá.

Để dự đoán tỷ giá USD/VND trong thời gian trung hạn từ một đến hai năm tới, chúng ta cần nắm bắt được những yếu tố tác động đến sức mạnh của USD và VND.

• Yếu tố tác động tới đồng USD

☀️ Chính sách tiền tệ của Mỹ: Chính sách tiền tệ của FED luôn được cả thế giới dõi theo. Hiện, thị trường đang nghiêng về khả năng FED t có thể dần giảm lãi suất trong giai đoạn cuối năm 2024. Mặc dù vậy, xác suất Fed điều chỉnh lãi suất có thể thay đổi rất nhanh và nếu số liệu kinh tế Mỹ vẫn tích cực thì đồng USD có thể vẫn được hỗ trợ. - Tình hình kinh tế Mỹ: Sức khỏe nền kinh tế số 1 thế giới vẫn ở mức tốt trong giai đoạn tăng lãi suất nhưng nhiều chuyên gia dự đoán rằng, các vấn đề sẽ sớm xuất hiện khi lượng tiền được chính phủ bơm ra để trợ cấp cho người dân trong đại dịch đang dần cạn kiệt, dẫn đến chi tiêu giảm và mất đi động lực tăng trưởng cho nền kinh tế. Kinh tế suy yếu sẽ thúc đẩy FED hạ lãi suất nhanh hơn và có nghĩa là giảm sức mạnh của đồng USD. 

☀️ Tình hình kinh tế Mỹ: Sức khỏe nền kinh tế số 1 thế giới vẫn ở mức tốt trong giai đoạn tăng lãi suất nhưng nhiều chuyên gia dự đoán rằng, các vấn đề sẽ sớm xuất hiện khi lượng tiền được chính phủ bơm ra để trợ cấp cho người dân trong đại dịch đang dần cạn kiệt, dẫn đến chi tiêu giảm và mất đi động lực tăng trưởng cho nền kinh tế. Kinh tế suy yếu sẽ thúc đẩy FED hạ lãi suất nhanh hơn và có nghĩa là giảm sức mạnh của đồng USD. 

☀️ Diễn biến địa chính trị và kinh tế toàn cầu: Thực tế là trong thời kỳ địa chính trị và kinh tế bất ổn, đồng USD thường được hưởng lợi do nó được coi như một tài sản an toàn với mức độ thanh khoản cao. Kinh tế toàn cầu hiện đang gặp nhiều thách thức và chiến tranh Nga – Ukraine vẫn còn dai dẳng. 2024 lại là năm diễn ra bầu cử tại Mỹ, do đó, một đồng USD mạnh sẽ là điều mà các chính trị gia cố gắng duy trì.

• Yếu tố tác động tới đồng VND

☀️ Sức khỏe nền kinh tế Việt Nam: Việt Nam được nhìn nhận là có nhiều điều kiện để giảm thiểu các tác động tiêu cực từ chính sách tăng lãi suất của Mỹ nhờ một nền kinh tế phát triển nhanh và nhận được sự chú ý từ dòng vốn nước ngoài. Các tập đoàn hàng đầu như Apple, Intel, Lego … đều có kế hoạch xây dựng các nhà máy sản xuất ở Việt Nam, điều không chỉ mang tới một nguồn ngoại tệ khổng lồ mà còn tạo ra nhiều việc làm và tăng GDP.  Do đó, đây là yếu tố hỗ trợ cho sức mạnh của VND trên thị trường.

☀️ Chính sách điều hành tỷ giá của SBV: SBV phải luôn khéo léo điều hành chính sách theo động thái từ FED nhằm tránh gây ra những diễn biến bất lợi về tỷ giá. Khó có khả năng SBV sẽ để tỷ giá USD/VND mất giá quá nhiều do điều này có thể khiến lạm phát tăng cao và tạo ra ảnh hưởng khó lường với nền kinh tế.

⏩ Nhận định về xu hướng tỷ giá USD/VND đến cuối năm 2024 - 2025

Các yếu tố tác động tới USD cho thấy đồng tiền này sẽ chưa thể suy yếu trong tương lai gần. Sức  mạnh của USD có thể giảm bớt trong năm 2024 và 2025, khi chu kỳ giảm lãi suất của FED được kích hoạt, tuy nhiên, không nên trông chờ vào một sự mất giá nhanh chóng của USD.

Giai đoạn hiện nay - khoảng 3 tháng tới sẽ là thời điểm thử nghiệm tốt nhất đối với năng lực điều tiết tỷ giá của SBV do đây là lúc lãi suất USD ở mức đỉnh và Việt Nam vẫn duy trì chính sách lãi suất thấp. Nếu xuất sắc giữ được tỷ giá bình ổn trong giai đoạn này,  giai đoạn cuối năm 2024 – 2025 sẽ dễ thở hơn nhiều do đó là thời điểm FED giảm lãi suất, đồng thời kinh tế Việt Nam phục hồi và đi vào quỹ đạo tăng trưởng mới.

Trong một thời gian dài, Việt Nam đã khéo léo duy trì tỷ giá USD/VND ở mức 22.800 đến 25.000. Hiện nay, SBV lại có nhiều công cụ hơn để làm việc này, do đó, việc kiểm soát tỷ giá trong mức trên là điều hoàn toàn khả thi.

Đồ thị:Dự đoán tình hình tỷ giá 2024 và 2025 (Nguồn: Tradingview)

Tóm lại, đồng USD nhiều khả năng vẫn sẽ duy trì được sức mạnh trong thời gian tới và tạo ra áp lực lớn cho VND. Mặc dù vậy, tỷ giá USD/VND vẫn có thể ổn định nhờ các biện pháp kiểm soát cung cầu tiền tệ từ SBV. Lạm phát vẫn được kiểm soát tốt, do đó, tất ít khả năng SBV sẽ thay đổi chính sách lãi suất thấp do điều này có thể tạo ra nhiều thách thức cho các doanh nghiệp và ảnh hưởng nặng nề tới thị trường chứng khoán.

Giao dịch ngoại hối với Mitrade ngay bây giờ,
nhận thưởng 100 USD cho người dùng mới>>