DCA là gì? Ưu nhược điểm cũng như những lưu ý khi sử dụng chiến lược trung bình giá

Thị trường tiền điện tử đầy biến động. Trong thị trường này, với bất kỳ hình thức đầu tư nào, sự biến động cũng có thể gây ra tâm lý sợ bỏ lỡ, không chắc chắn (FOMO). Khi giá đang dao động, làm thế nào để bạn biết khi nào nên mua vào hay bán ra?

Thay vì tìm cách đánh bại thị trường, các nhà đầu tư sử dụng chiến lược trung bình giá (DCA) để giảm tác động của sự biến động thị trường bằng cách chia nhỏ khoản đầu tư thành nhiều phần vào một tài sản theo một lịch trình thường xuyên, nhất quán. Vậy DCA là gì? Hãy cùng tìm hiểu kỹ hơn trong bài viết dưới đây nhé.

DCA là viết tắt của từ tiếng Anh Dollar Cost Averaging hay còn gọi là trung bình giá. Đây là một chiến lược được sử dụng khá phổ biến trong lĩnh vực tài chính nói chung và tiền điện tử nói riêng. 

Về cơ bản thì DCA là việc một người mua/bán cùng một loại tài sản với nhiều mức giá ở các thời điểm khác nhau. Nói cách khác, nhà đầu tư sẽ phân nhỏ số tiền của mình và thực hiện giao dịch thành nhiều lần. Trung bình cộng của các mức giá này sẽ đưa đến một mức giá chung và phù hợp nhất cho các lệnh của nhà đầu tư.

Bằng cách mua/bán tại nhiều mức giá khác nhau nên mục đích chính của chiến lược DCA là tối ưu mức giá mua/bán của nhà đầu tư đối với một loại tài sản bất kỳ. 

Điều này sẽ làm giảm tác động của yếu tố biến động giá, qua đó giúp giảm tỷ lệ thua lỗ hoặc nâng cao lợi nhuận cho các khoản đầu tư. Có thể nói, khi thị trường càng biến động mạnh thì chúng ta sẽ nhận thấy sự khác biệt khi áp dụng chiến lược trung bình giá này.

Chiến lược DCA trong đầu tư tiền điện tử

Chúng ta dễ thấy không khó để có thể bắt đầu với chiến lược DCA này. Điều duy nhất nhà đầu tư cần làm là thực hiện mua/bán tiền điện tử của mình tại nhiều mức giá khác nhau. Do đó, chiến lược DCA này sẽ phù hợp với một số dạng nhà đầu tư sau đây:

• Một là những nhà đầu tư mới tham gia vào thị trường tiền điện tử này. Với chiến lược này, họ không cần phải tính toán quá phức tạp. Nhà đầu tư chỉ cần mua vào với các mức giá thấp hơn hoặc bán ra với các mức giá cao hơn mức giá trước đó.

  
  

• Hai là những nhà đầu tư dài hạn hay những người xác định nắm giữ một loại tài sản trong thời gian dài (holder). Với nhóm nhà đầu tư này, thường họ sẽ tin tưởng vào tiềm năng tăng giá của đồng tiền điện tử đó và sử dụng chiến lược DCA để tìm kiếm và tích lũy tài sản cho mình tại các mức giá thấp hơn. Như vậy, khi loại tiền điện tử họ nắm giữ tăng giá, lợi nhuận của họ sẽ tối ưu hơn.

2 chiến lược trung bình giá phổ biến trong lĩnh vực tiền điện tử

Dựa trên đặc điểm của chiến lược DCA coin, chúng ta có thể xếp chúng thành 2 chiến lược trung bình giá phổ biến như sau.

Thứ nhất, DCA dựa trên số tiền bỏ ra

Hiểu một cách đơn giản thì việc trung bình giá theo cách này là việc bạn chia nhỏ tổng khoản tiền đầu tư của mình thành nhiều phần và tạo nhiều giao dịch khác nhau. Các giao dịch này có thể diễn ra định kỳ, theo tần suất tuần/tháng… tuỳ thuộc vào nguồn tài chính mà bạn có. Tại một thời điểm cố định theo lịch trung bình giá bạn sẽ mua vào một lượng tiền điện tử nhất định bất chấp mức giá tại thời điểm đó là bao nhiêu.

Lấy ví dụ, bạn lên kế hoạch DCA Bitcoin (BTC) hàng tuần với ngân sách 100 USD/tuần. 

• Tuần 1 bạn bỏ 100 USD đầu tiên mua 1 BTC giá 19,000 USD. 

• Tuần 2, bạn bỏ tiếp 100 USD và lúc này giá BTC là 20,000 USD. 

• Tuần 3 vẫn 100 USD đó nhưng giá lúc này lại là 21,000 USD. 

Với chiến lược DCA này, sau 3 tuần, mức giá BTC trung bình bạn mua được là (19,000 + 20,000 + 21,000)/3 = 20,000. Như vậy, mặc dù giá mua Bitcoin sau 3 tuần đang là 21,000 USD nhưng với DCA thì trung bình bạn chỉ phải bỏ ra 20,000 USD để sở hữu 1 BTC mà thôi.

Thứ hai, DCA dựa theo xu hướng của thị trường

Điểm nhấn chính chiến lược DCA thứ nhất là chúng ta nhất quán mua vào 1 tài sản bất chấp giá cả lên hay xuống. Tuy nhiên, điều này không phải lúc nào cũng thực hiện được vì nó đòi hỏi một lượng tiền định kỳ dành cho việc đầu tư. Với hình thức DCA dựa theo xu hướng thị trường, nó cho chúng ta một cách tiếp cận khác.

Thay vì mua một cách nhất quán, bất chấp biến động thị trường, với hình thức này chúng ta sẽ lựa chọn những thời điểm thích hợp để mua vào. Lấy ví dụ, trong bối cảnh thị trường đang hoảng loạn, các nhà đầu tư liên tục bán tháo khiến giá giảm mạnh, chúng ta có thể lựa các thời điểm thích hợp để tìm điểm vào lệnh (entry). Tùy vào từng trường hợp những thường điểm vào lệnh này thường nằm tại các đường hỗ trợ trong biểu đồ giá. Tại đây, các nhà đầu tư sẽ kỳ vọng giá sẽ bật tăng trở lại nếu như đường hỗ trợ đủ mạnh. 

Hình dưới đây là một ví dụ. Các điểm ra/vào lệnh này không nhất thiết phải tuân theo quy luật định kỳ (hàng tuần/tháng…). Có thể, để đạt đến điểm trung bình giá theo kế hoạch dự kiến, nhà đầu tư có thể phải chờ đợi lâu hơn bình thường.

Lấy ví dụ, trong ngày 03/3/2023, một đợt bán tháo (flash crash) đã xảy ra khiến giá BTC giảm mạnh xuống 22,300 USD. Chúng ta có thể tìm kiếm các đường hỗ trợ quanh vùng này để đặt lệnh mua vào. 

Nếu giá tăng sau đó, lệnh trung bình giá đã có lãi. Nếu giá tiếp tục phá vỡ hỗ trợ và giảm xuống, chúng ta có thể tìm kiếm các vùng hỗ trợ tiếp theo. Cứ như vậy, tùy thuộc vào biến động thị trường mà chúng ta có thể DCA cho phù hợp thay vì nhất quán phải DCA định kỳ như cách làm đầu tiên.

Để giúp bạn có thể hình dung một cách tường minh về chiến lược DCA trong Crypto, mình sẽ lấy ví dụ chi tiết để bạn đọc có thể hình dung mức lỗ/lãi của chiến lược DCA này. 

• DCA đồng Bitcoin hàng tuần với số tiền 100 USD.

  
  

• Thời gian DCA bắt đầu 3 năm trước (tính từ thời điểm hiện tại trở về trước).

Như vậy, với 100 USD và DCA hàng tuần thì sau 3 năm (157 tuần) chúng ta đã đầu tư tổng cộng 15.700 USD. Với biến động giá BTC trong 3 năm qua, thì nếu như chúng ta nhất quán với chiến lược này, sau 3 năm số tiền 15.700 USD sẽ đổi được lượng BTC trị giá 28.354 USD (tương đương mức tăng trưởng 80%).

Ví dụ về DCA Bitcoin trên nền tảng dcabtc.com

Lợi điểm của chiến lược DCA là mang đến một phương pháp giúp các nhà đầu tư có thể tối ưu lợi nhuận khi tham gia vào thị trường tiền điện tử. Tuy nhiên, bản thân phương pháp này cũng tồn tại một số nhược điểm riêng của nó. Cụ thể:

Ưu điểm

• Dễ thực hiện: Không khó để một nhà đầu tư mới có thể bắt đầu với chiến lược trung bình giá này. Ngoài việc tìm một điểm vào thích hợp, nhà đầu tư gần như không phải tính toán thêm bất cứ điều gì.

  
  

• Giảm thiểu rủi ro cho nhà đầu tư: Một chiến lược trung bình giá có thể giúp các nhà đầu tư tối ưu phần chi phí bỏ ra để sở hữu một lượng tiền điện tử nhất định. Trong một số trường hợp, khi sự hưng phấn tăng lên khiến nhà đầu tư FOMO mua với giá cao, chiến lược DCA sẽ giúp họ có thể tối ưu lại phần chi phí này, qua đó gia tăng lợi nhuận.

  
  

• Hạn chế việc đầu tư theo cảm tính: Phần lớn nhà đầu tư, đặc biệt là các nhà đầu tư mới tham gia thị trường gặp khó trong việc kiểm soát và bị chi phối bởi cảm xúc. Họ có thể vội vàng mua khi thấy sắc xanh trở lại thị trường hoặc bán tháo khi xuất hiện những điều chỉnh giảm trong ngắn hạn. Bằng việc áp dụng nhất quán chiến lược DCA, nhà đầu tư có thể loại bỏ yếu tố xúc cảm mỗi khi thực hiện một lệnh của mình.

Nhược điểm

Bản thân phương pháp này cũng có một vài nhược điểm thường thấy như:

• Khó để duy trì nhất quán: Yếu điểm lớn nhất của DCA có lẽ là khó để có thể nhất quán tuân theo kế hoạch ban đầu. Bởi lẽ, trong một số thời điểm thị trường biến động, theo lịch trình trung bình giá thì nhà đầu tư có thể sẽ phải sẵn sàng mua vào khi giá đang cao hoặc thấp hơn mức giá trước đó. Tâm lý sợ hãi đôi khi là rào cản lớn để các nhà đầu tư sử dụng phương pháp này.

  
  

• Lợi nhuận thấp: DCA phù hợp hơn cho một chiến lược đầu tư đường dài. Trong ngắn hạn, chúng ta khó có thể thấy được ngay hiệu quả của nó. Như trong ví dụ trên, để đạt được tỷ suất lợi nhuận 80% từ việc đầu tư 100 USD hàng tuần vào Bitcoin, chúng ta cũng phải mất đến 3 năm.

  
  

• Rủi ro mất trắng: Không phải loại tiền điện tử nào cũng có thể áp dụng được chiến lược trung bình giá. Trong trường hợp nhà đầu tư thiếu kinh nghiệm và trung bình giá đối với những đồng coin thuộc dạng scam, rug pull hoặc kém thanh khoản… có thể khiến mất trắng khoản đầu tư.

Rất dễ để chúng ta có thể bắt đầu với một chiến lược trung bình giá nhưng để duy trì và kiếm lợi nhuận từ nó thì không phải lúc nào cũng thành công. Để hạn chế tối đa rủi ro trong trường hợp này, các nhà đầu tư cần lưu ý một số điều sau đây.

• Thứ nhất, tuân thủ một chiến lược đầu tư nhất định. Chiến lược trung bình giá phù hợp với một chiến lược đầu tư đường dài hoặc ít nhất là đến thời điểm các khoản đầu tư mình có lãi. Trong quá trình đó, đừng nên thay đổi giữa chừng chiến lược đầu tư của mình.

  
  

  Nói cách khác, hãy trung thành với một chiến lược đầu tư cho tới khi bạn thấy có lãi. Điều này bao gồm cả việc bạn nên chuẩn bị một nguồn tài chính phù hợp đủ để theo đến cùng chiến lược này khi khoản đầu tư đó sinh lời.

  
  

• Thứ hai, nên có kế hoạch chốt lời rõ ràng. Mục đích chính của chiến lược DCA hay bất kỳ chiến lược nào là mang đến lợi nhuận cho khoản đầu tư. Thị trường tiền điện tử nói riêng vẫn còn khá biến động, tiềm ẩn nhiều nguy cơ thao túng giá.

  
  

  Lịch sử đã cho thấy nhiều đồng coin vốn hoá lớn như Bitcoin hay Ethereum cũng đã mất đến 80% giá trị chỉ sau một thời gian ngắn. Vậy nên, nếu thấy khoản đầu tư của mình có lãi, hãy cân nhắc đến việc chốt lãi dần để có chi phí cho các lần trung bình giá tiếp theo.

Chiến lược DCA giúp nhà đầu tư thích nghi với thị trường mà không mạo hiểm quá nhiều vốn tại bất kỳ thời điểm nào. Nói cách khác, bằng cách áp dụng DCA, nhà đầu tư có thể tiết kiệm thời gian và tiền bạc để sở hữu một loại tiền điện tử với mức giá phù hợp nhất. 

Tuy nhiên, cũng như nhiều chiến lược đầu tư khác, để sinh lời hiệu quả cho khoản đầu tư từ chiến lược này, nhà đầu tư cần duy trì một sự nhất quán nhất định, tránh tâm lý “ăn xổi" hoặc thu lợi nhuận nhanh chóng trong ngắn hạn.

• 7 chiến lược đầu tư chứng khoán và quản lý rủi ro thông minh khi tham giao vào thị trường chứng khoán
  

• Giáo trình quản trị rủi ro hiệu quả cho các người giao dịch đòn bẩy

• Danh mục đầu tư tuyệt vời và quản trị danh mục đầu tư như thế nào
  

• Tỷ phú Warren Buffett-Có nên sử dụng phương pháp đầu tư Warren Buffett

• Đầu cơ là gì? Khác gì so với đầu tư? Những điều cần biết về đầu cơ

• 03 Nguyên Lý của mô hình Wyckoff và Cách vận dụng Phương pháp Wyckoff trong đầu tư